Βόμβα του ΣτΕ: Κατασχέσεις από τραπεζικούς λογαριασμούς χωρίς ειδοποίηση

Η επταμελής σύνθεση του ΣΤ΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, με αμετάκλητη απόφασή και μεταστρέφοντας την έως σήμερα νομολογία της, έκρινε ότι μπορεί το Δημόσιο (Δ.Ο.Υ., Ι.Κ.Α., κ.λπ.) να προβαίνει σε κατασχέσεις χρημάτων που βρίσκονται σε τράπεζες (συντάξεις, μισθοδοσία, κ.λπ.) λόγω οφειλών, χωρίς να έχει ενημερωθεί προηγουμένως ο οφειλέτης, έτσι ώστε να μπορεί να προσφύγει στα δικαστήρια ή να πάει να εξοφλήσει ή να ρυθμίσει το χρέος του.

Όπως είναι γνωστό, τον περασμένο Μάρτιο η πενταμελής σύνθεση του ΣΤ΄ Τμήμα του ΣτΕ, επαναλαμβάνοντας παλαιότερη απόφασή του 2012, έκρινε με την υπ΄ αριθμ. 366/2014 απόφασή του, ότι δεν μπορεί το Δημόσιο κ.λπ. να προβαίνει σε κατασχέσεις επί τραπεζικών λογαριασμών λόγω οφειλών προς το Δημόσιο εάν προηγουμένως δεν έχει ενημερωθεί ο ενδιαφερόμενος.
Συγκεκριμένα, κρίθηκε τον περασμένο Μάρτιο ότι η σχετική διάταξη του Κώδικα Εισπράξεων Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ), που προβλέπει τις κατασχέσεις σε Τραπεζικούς λογαριασμούς λόγω οφειλών προς το Δημόσιο χωρίς προηγούμενη ενημέρωση του οφειλέτη «είναι ανίσχυρη ως αντικειμένη στην διάταξη του άρθρου 20 παράγραφος 1 του Συντάγματος, διότι η παράλειψη αυτή έχει ως συνέπεια ο οφειλέτης να μη λαμβάνει γνώση ή να λαμβάνει καθυστερημένα γνώση της εις βάρος του επισπευδομένης αναγκαστικής εκτελέσεως, με αποτέλεσμα να μη μπορεί να αμυνθεί αποτελεσματικώς προ της ολοκληρώσεως της εκτελεστικής διαδικασίας, λαμβάνοντας τα κατάλληλα μέτρα είτε για την ακύρωση είτε για την αναστολή της πράξεως εκτελέσεως».

Ακόμη, οι δικαστές ανέφεραν παλιότερες αποφάσεις του δικαστηρίου που είχαν το ίδιο σκεπτικό.
Το όλο θέμα λόγω σπουδαιότητας παραπέμφθηκε στην αυξημένη 7μελή σύνθεση του ίδιου Τμήματος για νέα κρίση.

Τώρα, η 7μελής σύνθεση του ΣΤ΄ Τμήματος του ΣτΕ, με την υπ΄ αριθμ. 2082/2014 απόφασή του και με άλλο πρόεδρο, έκρινε τα εντελώς αντίθετα από την 5μελή σύνθεση του ίδιου Τμήματος, με εξαίρεση των εισηγητή της υπόθεσης που συντάχθηκε με την απόφαση του περασμένου Μαρτίου.
Αναλυτικότερα, το ΣΤ΄ Τμήμα του ΣτΕ, με τη νεότερη απόφαση του, αναφέρει ότι με τις διατάξεις του ΚΕΔΕ, του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, κ.λπ., «οργανώνεται συνεκτικό σύστημα εισπράξεως δημοσίων εσόδων, με σκοπό το μεν να καθίσταται δυνατή και να μη ματαιώνεται η, συνταγματικώς άλλωστε επιβαλλομένη (άρθρο 4 παράγραφος 5 του Συντάγματος), είσπραξη των χρεών προς το Δημόσιο, με παράλληλη, όμως, έγκαιρη ενημέρωση του οφειλέτη του Δημοσίου, ο οποίος δύναται να ασκεί επικαίρως τα ένδικα βοηθήματα και μέσα που του παρέχει ο νόμος».
Ο οφειλέτης, συνεχίζει η υπ΄ αριθμ. 2082/2014 απόφαση, μπορεί να προσφύγει δικαστικώς, με τη διεξαγωγή διαγνωστικής δίκης, ενώ παράλληλα έχει πληροφορηθεί το χρέος του, αναφέρουν οι δικαστές και σημειώνει η δικαστική απόφαση: «Ο οφειλέτης γνωρίζει ευθέως πότε το βεβαιωμένο χρέος του καθίσταται ληξιπρόθεσμο» και ότι «από την επόμενη της ημέρας κατά την οποία το χρέος κατέστη ληξιπρόθεσμο, είναι δυνατή η λήψη σε βάρος του αναγκαστικών μέτρων για την είσπραξη του χρέους».

Σε περίπτωση που ο οφειλέτης δεν είναι συνεπής συντάσσεται το κατασχετήριο το οποίο δεν κοινοποιείται στον οφειλέτη, παρά μόνο στην τράπεζα, σύμφωνα με τον ΚΕΔΕ.

Δεν παραλείπει η απόφαση να υπογραμμίσει ότι «η μη κοινοποίηση στον οφειλέτη οφείλεται στον προφανή λόγο ότι, αν αυτός επληροφορείτο την επικειμένη λήψη του μέτρου, θα έσπευδε να εισπράξει από τον τρίτο (σ.σ.: τράπεζα) τα οφειλόμενα σ' αυτόν χρήματα ή απαιτήσεις ή θα ανελάμβανε τα εις χείρας τρίτου κινητά του, με συνέπεια, βεβαίως, να καθίσταται αδύνατη η εξ αυτών ικανοποίηση της αξιώσεως του Δημοσίου».

Κατόπιν αυτών, η επίμαχη απόφαση αναφέρει: «Η μη πρόβλεψη στο νόμο και πρόσθετης υποχρεώσεως για μία τρίτη, ενδιάμεση, κοινοποίηση προς τον οφειλέτη πριν από την ενεργοποίηση του δικαιώματος του Δημοσίου να λάβει εις βάρος του μέτρα αναγκαστικής εκτελέσεως, δεν παραβιάζει συνταγματικές διατάξεις ούτε, ειδικότερον, την διάταξη του άρθρου 20 παρ. 2 του Συντάγματος, αφού καθιδρύεται, πάντως, στο νόμο πλήρες και αποτελεσματικό σύστημα έννομης προστασίας του οφειλέτη του Δημοσίου».

Το ΣτΕ το απασχόλησε περίπτωση διευθύνοντα συμβούλου Ανώνυμης Εταιρείας η οποία σήμερα δεν υφίσταται (έχει λυθεί). Σε βάρος του διευθύνοντα συμβούλου συντάχθηκε έκθεση αναγκαστικής κατασχέσεως από τον προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Φ.Α.Β.Ε. Αθηνών. Η κατάσχεση αφορούσε απαιτήσεις του ΙΚΑ για οφειλές της πρώην Α.Ε. ύψους 565.392,73 ευρώ. Η κατάσχεση έγινε επί της σύνταξης του τέως διευθύνοντα συμβούλου μέχρι την εξόφληση του όλου ποσού.

Την κατάσχεση από τον τραπεζικό λογαριασμό συντάξεως του, ο διευθύνων σύμβουλος το έμαθε τυχαία μετά από εννέα μήνες όταν πήγε να κάνει ανάληψη χρημάτων.